1. Giá thể là gì và vai trò của nó trong việc chăm sóc kiểng lá là gì?

- Giá thể có thể hiểu đơn giản là môi trường mà rễ cây sống trong đó, giá thể có thể gồm 1 hoặc nhiều thành phần khác nhau từ vô cơ đến hữu cơ.
- Vai trò của giá thể là tạo ra 1 môi trường mà tại đó cung cấp được các yếu tố rễ cây cần cho sự phát triển của cả cây như Nước - dinh dưỡng - không khí - vi sinh vật - độ ẩm... và các thành phần còn lại.

2. Làm thế nào để xác định giá thể phù hợp cho từng loại kiểng lá?

- Tùy thuộc vào loại cây, bạn cần tìm hiểu về nhu cầu độ ẩm, thoáng khí và phân loại đất cho từng loại cây cụ thể.
- Đối với các loài kiểng lá thuộc chi Philodendron – Monstera – Anthurium thường cần các loại giá thể thoáng, chứa nhiều không khí, dạng cục như đá Perlite, đá Pumice, vỏ thông, dừa cục, than sinh học… Mọi người có thể trộn các giá thể trên theo tỷ lệ 1-1-1-1 hoặc ít loại giá thể hơn với cùng tỷ lệ.

3. Giá thể có ảnh hưởng đến sức khỏe của kiểng lá không?

Đúng loại giá thể giúp duy trì sức khỏe cây, nhưng loại không phù hợp có thể gây rễ cây không hút được nước và tổng hợp dinh dưỡng và thậm chí khiến rễ cây bị thối và cây chết dần.

4. Các loại giá thể thông dụng và đặc điểm của từng loại?

Các loại giá thể có đặc điểm về độ thoáng khí, giữ nước và dinh dưỡng khác nhau

Peatmoss:

• Đặc điểm: Là loại đất phần hữu cơ từ phân bón tự nhiên, thường từ môi trường đầm lầy.
• Ưu điểm: Giữ nước tốt, tạo độ giãn nở cho đất, cung cấp dinh dưỡng.

Vỏ thông:

• Đặc điểm: là vỏ cây thông, thường được sử dụng làm giá thể cho cây kiểng như Lan.
• Ưu điểm: Tạo ra môi trường thoáng khí tốt, giữ nước và cung cấp ít dinh dưỡng cho cây.

Pumice:

• Đặc điểm: Là vật liệu khoáng nhẹ, được tạo ra từ khoáng chất phồn thể nung chảy.
• Ưu điểm: Tăng độ thoáng khí, giữ nước tốt, nhẹ và không nén cây.

Perlite:

• Đặc điểm: Là loại đá tự nhiên nhẹ, được tạo thành từ núi lửa.
• Ưu điểm: Giữ nước tốt, tăng khả năng thoáng khí, không phân hủy lâu dài.

Dớn (chile) trắng:

• Đặc điểm: Là loài thuôc chi rêu có nguồn góc từ Chile, do giữ nước tốt nên được gọi là dớn.
• Ưu điểm: Giữ nước tốt, có khả năng diệt khuẩn tự nhiên, cấu trúc lưu thông thoáng.

Than Sinh học:

• Đặc điểm: Là sản phẩm từ việc nung thanh cây trong môi trường yếm khí hoặc vật liệu sinh học.
• Ưu điểm: Giữ nước và dinh dưỡng, tạo môi trường thoáng khí, giàu chất hữu cơ, có khả năng diệt khuẩn.

Dừa cục:

• Đặc điểm: Là phần của vỏ dừa được cắt thành khối cục, thường được sử dụng làm giá thể cho kiểng.
• Ưu điểm: Giữ nước tốt, tạo môi trường thoáng khí.

Những loại giá thể này có đặc điểm riêng biệt và ưu nhược điểm khác nhau, tùy thuộc vào loại cây và điều kiện môi trường để lựa chọn loại phù hợp nhất.

5. Giá thể nào phù hợp nhất cho việc trồng kiểng lá trong nhà?

Giá thể nhẹ, thoáng khí và giữ ẩm tốt thường là lựa chọn tốt cho việc trồng kiểng lá trong nhà.
VD: Perlite – vỏ thông – dừa cục – peatmos… nhưng thôi mua giá thể trộn sẵn của các thương hiệu nổi tiếng như Potting Soil BA, MYTsoil

6. Những yếu tố cần xem xét khi chọn lựa giá thể cho kiểng lá?

Độ thoáng khí, khả năng giữ ẩm, và hỗ trợ dinh dưỡng là những điểm quan trọng cần xem xét.

7. Làm thế nào để kiểm tra độ ẩm và thông thoáng của giá thể?

Bạn có thể kiểm tra độ ẩm bằng cách chạm tay vào sâu bên trong chậu giá thể để xem xem nó ẩm hay khô hoặc kiểm tra bằng bút đo ẩm. Thông thoáng có thể kiểm tra bằng cách nhìn xem không khí có thể lưu thông qua giá thể hay không và để nhìn được thì nên trồng bằng chậu nhựa trong

8. Có cần làm sạch hoặc thay giá thể cũ để duy trì sức khỏe cho kiểng lá?

Sau 1 thời gian hơn 1 năm mà nhận thấy giá thể không còn tốt, cây không phát triển mạnh nữa thì hãy thay giá thể cũ bằng giá thể mới.

9. Làm sao để biết khi nào cần phải thay đổi hoặc nâng cấp giá thể?

 Khi cây trồng trong 1 loại giá thể quá lâu thường là hơn 1 năm, hoặc khi thấy cây phát triển chậm hơn bình thường nhưng không có bệnh gì xuất hiện trên lá. Hoặc bằng phương pháp thủ công là nắm 1 nắm giá thể và bóp lại, nếu giá thể dính vào nhau thành nắm mà không tơi ra thì ta nên thay giá thể mới tơi xốp thoáng hơn.

10. Có những nguy cơ gì có thể xảy ra nếu sử dụng giá thể không phù hợp?

Cây có thể bị mất nước, gặp vấn đề với việc hấp thụ dinh dưỡng và nước lên cho lá, từ đó cây yếu dần và rụng lá, lá mới ra bị downsize (giảm kích thước)

11. Giá thể tự nhiên và giá thể nhân tạo, ưu điểm và nhược điểm của mỗi loại?

Giá thể tự nhiên:

Ưu điểm:

1. Dinh dưỡng tự nhiên: Đất tự nhiên thường chứa các dạng dinh dưỡng tự nhiên cần thiết cho cây trồng.
2. Phục hồi tự nhiên: Đất tự nhiên thường dễ tái tạo và tự phục hồi qua thời gian.

Nhược điểm:

1. Nặng và khó kiểm soát: Có thể nặng và khó kiểm soát đối với việc duy trì độ thoáng khí và độ ẩm.
2. Rủi ro nhiễm bệnh: Có thể mang theo các vi khuẩn, nấm, hoặc dịch bệnh có thể làm hại đến cây trồng.

Giá thể nhân tạo:

Ưu điểm:

1. Kiểm soát chất lượng: Chúng có thể được sản xuất để đáp ứng các yêu cầu cụ thể về thoáng khí, độ ẩm, và dinh dưỡng.
2. Nhẹ và dễ xử lý: Nhẹ hơn đất tự nhiên, dễ vận chuyển và xử lý.
3. Không chứa sâu bệnh hại: Không chứa vi khuẩn, nấm hoặc sâu bệnh hại như đất tự nhiên.

Nhược điểm:

1. Không có dinh dưỡng tự nhiên: Cần phải được bổ sung dinh dưỡng thường xuyên.
2. Khó phục hồi: Không có khả năng tự phục hồi như đất tự nhiên.

12. Có thể tái sử dụng giá thể sau khi sử dụng cho kiểng lá không?

Có thể, nhưng cần làm sạch và bổ sung dinh dưỡng trước khi sử dụng lại. Nếu giá thể cũ từng trồng cây bị thối rễ thì hãy mạnh dạn vứt đi.
Huy từng bị thối gần 10 cây alocasia vì tiếc giá thể cũ từng trồng cây bị thối rễ.

13. Thời gian thay đổi giá thể cần thiết là bao lâu một lần?

Tùy thuộc vào loại cây và điều kiện môi trường, thay đổi giá thể từ 6 đến 12 tháng một lần là phù hợp.

14. Làm thế nào để biết khi nào cần phải thêm nước hoặc làm ẩm lại giá thể?

 Kiểm tra độ ẩm của giá thể bằng cách chạm tay vào, nếu khô cần phải thêm nước hoặc làm ẩm lại.

 15. Có cách nào để tạo giá thể tại nhà một cách an toàn và hiệu quả không?

Bạn có thể tự tạo giá thể bằng cách pha trộn giá thể như vỏ thông, rêu/dớn và vật liệu thông thoáng như perlite, pumice, dừa cục đã xử lý chát theo tỉ lệ phù hợp.

16. Làm thế nào để phòng tránh lỗi khi chọn lựa và sử dụng giá thể cho kiểng lá?

Điều đầu tiên là phải hiểu môi trường tốt cho từng loại rễ cây là gì. Từ đó chọn loại giá thể phù hợp để tạo ra môi trường như thế. VD có loài cây cần giá thể thoáng như philo hay monster. Có loài cần giá thể mùn nhỏ như Colocasia - caladium
Nắm vững nhu cầu của cây, kiểm tra và điều chỉnh giá thể thường xuyên để tránh lỗi.

17. Có những nguồn thông tin nào có thể tư vấn về việc chọn lựa giá thể phù hợp cho kiểng lá không?

1 thương hiệu nổi tiếng trong việc cung cấp giá thể sạch và tốt là Bảo An Green.
Nhà vườn chuyên trồng kiểng lá và sản xuất kiểng lá tốt là MYTsoil của Myo Zuko.